Dat zijn de woorden van Annegien Ochtman-de Boer toen ze mij haar boek signeerde.
Het is al 10 jaar geleden dat hij stierf en wij willen iets bijzonders doen.
Een herdenking is voor mij een geruststelling dat mensen hem niet vergeten.
Ik voel me minder eenzaam met een ritueel. Het geeft ook structuur.
Bij rouwen komt er zoveel op je af. Ik voelde dat ik het verdriet niet in één keer allemaal kon toelaten. Het was teveel, te diep, te groot. Ik besloot, ja zo klinkt het wel heel erg doordacht, maar dat was het eigenlijk niet. Misschien moet ik schrijven, ik voelde dat ik het moest verspreiden over de tijd. En dat was wat ik deed (en nog steeds doe). En ik deed dit door het invoeren van rituelen. Het zorgde ervoor dat ik kon blijven functioneren en toch het verdriet kon toelaten op bepaalde momenten. Ik reserveerde daar als het ware tijd voor.
Nou ja, ik wou dat het zo gestroomlijnd verliep maar dat deed het uiteraard niet. Verdriet overvalt je ook wanneer het niet uitkomt, op je werk, in de winkel en op die momenten heb je er niet echt de tijd voor, je slikt het weg. Je voelt het wel zitten, het knaagt aan je en je energieniveau daalt. Je voelt je moe en uitgeblust. Rouwen is hard werken, is vermoeiend en zeker als we de pijn niet durven voelen. De pijn vraagt aandacht. En om in ons drukke maatschappij hiervoor plaats te maken, kan je gebruik maken van rituelen.
Ik ga direct voorbeelden beschrijven van rituelen en je kan die voorbeelden als inspiratie gebruiken. Maar er is een maar en dan alleen kunnen deze voorbeelden werken. Durf dan ook te rouwen, stil te staan bij je gevoelens zodat ze niet ondergesneeuwd geraken. Ondergesneeuwde gevoelens zie je uiteindelijk niet meer maar zijn toch nog aanwezig en worden vaak groter of anders.
Ondergesneeuwde gevoelens zijn ook geen bewust proces, integendeel. Misschien heb je als kind ervaren dat verdriet heel pijnlijk is en dan kan het zijn dat je onderbewuste kiest om minder gevoelens toe te laten. Je bouwt als het ware een muurtje om je heen. Een muurtje dat ons helpt om te overleven. Het is een strategie die toen nodig was om verder te kunnen, om je veilig te kunnen voelen. Het is ook die strategie die we als volwassenen gebruiken ook al heb je die nu niet meer nodig in die vorm. Je kunt inmiddels voor jezelf zorgen maar je blijft het zo doen omdat je het gewoon bent.
Rituelen kunnen je helpen om stil te staan met datgene wat moeilijk is. Ik wil je stimuleren om ook rituelen te bedenken om stil te staan, te vieren en te gedenken.
Voorbeelden om te inspireren:
- Ik maakte thuis een herdenkplaats. Je kan al veel doen met bloemen, kaarsen en een foto.
- Ik verstrooide ook zijn assen op plaatsen die voor ons van betekenis waren. Het was eerder symbolisch want ik wou ook nog assen hebben bij mij thuis op zijn herdenkplaats.
- Ik ga regelmatig naar zijn graf. Ik onderhoud het grafzerkje, trek het onkruid uit, plaats verse bloemen. Mijn manier om nog voor hem te zorgen.
- Op zijn sterfdag gaan we met de familie fietsen. De kinderen blijven die dag thuis van school, ik neem verlof en we fietsen samen.
- Aan zee tekenen we een hart op het strand met de namen in van ons gezin. We blijven één geheel.
Om het muurtje van je kindertijd stilletjes aan af te breken, kan je vorm geven aan belangrijke momenten in je leven via rituelen. Ze brengen ordening aan in alle emoties, het helpt je te benoemen wat je voelt en misschien ook wel wil overbrengen aan anderen. Het geeft je een kader waarbinnen je dit kan doen.
Soms hebben we een hele stevige muur opgebouwd en is het misschien ook goed om hulp te vragen om te bekijken wat achter die stevige muur zit. Het lijkt misschien eng, maar dat is het niet. Vaak zitten daar de mooiste kwaliteiten verstopt.
Wil je hierover graag een gratis kennismakingsgesprek, klik dan hier. Binnen de twee dagen neem ik contact met je op. We bekijken samen wat jij nodig hebt en wat ik kan bieden.
Groetjes
Griet
P.S.1 Er bestaan misverstanden rond rouw die in ons dagelijkse leven zijn ingeslopen. Nieuwe modellen halen deze misverstanden weg en ik beschreef er vijf in mijn online gratis rouwgids. Klik hier als je interesse hebt om het te lezen.
P.S.2 Het boek van Annegien Ochtman-de Boer heet "Nieuwe rituelen".
Comments